ЧАЛ МЕНЕН БЕКХАН

Бекхан алты вазири менен жол жүрүп баратып, жүк көтөрүп алдынан чыккан
чалга жолукту.
—Атсалоом алейкум, чалым!
— Оалейкум үч салам, ханым! — деп чал жооп кайтарды.
— Үчтү тогузга сатпайсыңбы?
— Ханым, сатар элем — ал жок, саттырар элем — мал жок.
— Эртең алдыңа алты арстан жиберем, арзан сатпай, кымбат сат, деди да, хан
вазирлерин ээрчитип жүрүп кетти.
Жолдо вазирлер кан менен чалдын сөзүнүн маанисин сурашты. Хан
жигиттерине:
— Силер вазирсиңер, ошондуктан бул сөздүн маанисин эртеңге чейин өзүңөр
тапкыла, эгер таппасаңар башыңарды алам, — деп каарданып койду.
Эртеси алты вазир чалга келди.
— Кечээ хан менен сүйлөшкөн сөзүнүн маанисин айтып бер. Айтпасаң биз
өлмөк болдук. Ушул ажалдан куткарсаң, каалаганыңды беребиз.
Чал ары ойлонду, бери ойлонду.
— Эми болбостур айтып берейин, бирок убададан тайбагыла. — Хандын
«атсалоом алейкум» дегени — «кудайымдын берер убактысы бир болсун» деген сөз. Менин «оалейкум үч салам» деген сөзүм — «мага бир болгонду ойлосоң, сага үч болсун» дегеним. «Үчтү тогузга сатпайсыңбы» дегени — «үч ай иштеп тогуз ай жатпайсыңбы» дегени. «Сатар элем — ал жок, саттырар элем, — мал жок» дегеним — «өз күчүм жетиштүү болсо сенин айтканыңды ойлонуп көрөр элем» деген сөзүм.
— Баса, алты арстан жиберем дегени кандай?
Чал булардын макоолугуна таң кала бырс этип күлүп койду.
— Алты арстанды жибергени — силер эмессиңерби, силер арстандан
кемсиңерби… «Арзан сатпай, кымбат сат» — деди эле — көп албай аз алдым, —
деди чал.