ЫРЫС АЛДЫ — ЫНТЫМАК

Качандыр бир акылман карыя болуптур, анын тогуз уулу бар экен. Бирок
балдары атасы айткан акылды укпай, ар кимиси өз бетинче жүрөт, ага сырт
кишилердин баары күлөт. Чоңу кичинесин сабайт, кичинеси чоңуна акырая
карайт. Биримдиги жок тогуз баланы бөлөк кишилер уруп кетет, атасы
балдарынын кылыгы жөнүндө терең ойго түшөт. Эң айла болбогон соң, чал өзү
тоого барды да, үйүнө чоң тутам табылгыны көтөрүп келди, балдарын чогултуп алып: — Кана балдарым, күчүңөрдү сынап көрөйүн. Мына бул табылгыны тобу менен сындыргылачы — деди.
Тогуз уулдун ар бири кезектешип күчүн сынады. Бооланган табылгыны эч
кимиси сындыра албай, акыры шалдайып туруп калышты. Карыя табылганын
боосун чечип:
— Эми бирден сындырып көргүлө, — деди.
Балдары табылгыны ошол замат чарт-чурт бөлүп:
«Мына, сындырдык» деп мактанышты.
Абышка балдарды отургузуп алып, нускалуу сөз баштады.
— Мен силердин келечегиңерди ойлоп, капа болом, душманыңар көп, эгер
ыркыңар жок болсо, душман силерди жанагы жалгыз табылгыдай бырча-бырча сындырып кетет. Ал эми боолагаң табылгыдай бирдиктүү болсоңор, сындырмак түгүл, силерди эч ким майтара албайт. Менин айтарым ушул, — деди. Көп узабай абышка өлүп калды. Балдары акылга келип, касташкан душманды жеңип, артык дүйнөсү болсо бей-бечарага берип ынтымактуу турмуш өткөрүптүр. «Ырыс алды — ынтымак» деген сөз ошондон калган экен.