АЮУ МЕНЕН ЧИРКЕЙ

Аю менен чиркей 2

Абы Дөбөдөй болгон чоң аюу муштумдай болгон коёнду кармап алып, эч
бир жазыгы жок байкушту кулагынан чойгулап кыйнайт. Өлүмгө
жеткирбесе да эсин оодарганга чейин алпарат. Ошондо коен капаланып:
-Кулак жазылар, көздүн жашы кургар, бирок ушунча кордук көрө
турган эмне жазыгым бар! Аюу токойдогу аңдардын чоңу, күчтүүсү,
карышкыр менен түлкү араларынан кыл өтпөгөн ысык достор. Эми мен
кимге корголойм?-деп арман кылат.
Ошол убакта калың камыштын ичинен:
-Мага корголо!-деген бир абдан ичке үн чың эте түштү. Коен
көзүнүн кыйыгы менен караса, үн чыгарган чиркей экен.
-Сен мени коргой аласыңбы? Аюу аңдардын чоңу, күчтүүсү, сен
болсо чиркейсиң. Сенин колуңдан эмне келет?
-О, жолуң болгур! Мен аны уктатпай, тынчын кетирүүгө жараймын.
Ошону билбейсиңби?
…Жайдын ысыгында токойдо чабыттап жүргөн аюу жанын коерго,
жер таппады. Тынчы кетип, бүлдүркөндүн жалбырагынын үстүнө дем
алайын деп жатса, кулагынын түбүнөн ызың-ң, ызың-ң-ң деген дабыш
чыгат. Аюу чиркейдин табышын угуп, тааныйт. Чиркей аюунун мурдуна
келип конуп, каңылжарына кирип кетет. Аюу чыдабай күчүнүн
бардыгынча таманы менен мурдун ургулап, жерге ооналактап эси оойт.
Дыңылдаган чиркейдин үнү кулагынан кетпейт. Аюу андан жүрөксүп
коркуп, “эми кай жериме конор экен” деп уктамыш болуп, козголбой
тыңшап калат. Аюунун бут жагында ызылдап жүрүп, бир кезде чиркей
ың-жың дабышы жок болуп кетет.
“Чиркей учуп кетти го” деп ойлоп турганда, ал аюунун кулагынын
түбүнө эптеп коно калып, “тыз” эттире чагып алат. Аюу көзүнүн от
чагышып кокуйлап ордунан ыргып турат. Оң таманы менен кулагын
кагып: “Жеди эле жеди! Бу кандай жаны бек неме эле” деп өңкөлөңдөп
качып жөнөдү.
Чиркей токойду кыдырып, бутак, бадалдарды койбой тинтип,
дыңылдап аюунун артынан түштү. “Зың-ң-ң – ызың-ң-ң” деген чиркейдин
үнү аюунун алапайын таптырбайт.
Жүгүрүп отуруп бир жерге келгенде алы кеткен аюу эс алгысы
келип, башын бадалга сүйөп уктап кетсе түш көрөт. Түшүндө токойдун
ичинен аарынын уюгун таап алат. Аарынын уюгундагы балга бутун сала
берерде “зың-ң-ң – зың-ң-ң” деген үндү дагы угат. Баягы чиркей аюуну
дагы кууп жөнөйт. Көзү умачтай ачылып, кайран неме зымырылат.
Аюу жан талашып качып баратса да чиркей тынчтык бербеди.
Ызылдап, ызылдап келип кайрадан жымжырт боло калат. Аюу
шектенгендей тыңшап туруп, жаңгак жыгачынын түбүнө жашырынат. Бир
аздан соң кыйналган шордуу көзүн жуумп үргүлөп кетет. Бирок чиркей
мурдагыдай эле ызылдап аюунун жанын жай алдырбай таң атып, күн
чыкты. Уйпаланып, түктүйүп уктабай сенделип келе жатса, чиркейдин
ызылдаган үнү аюунун кулагына дагы угулду. Ал селт эте түштү.
Алыстан байкап турган коён чиркейге:
-Жарайсың, кайраным!-деп көзүнүн жашы чыкканча күлүп, ыраазы
болот.
Чиркей болсо аюуга:
-Коендун күйөөрү жок деп ойлогонсуң го. Эми, баатыр акеси,буга
кордук көрсөткөнүңдү койгун. Мунунду койбосоң, айлаңды гана кетирем
да, тытынып жүрүп өлөсүң!-деп коркутуп “ызылдап”учуп кеткен экен.

Автор

Аватар пользователя

Салта

Мугалим бул – оор нерселерди оңой кылуучу адам. (Р. Эмерсон)

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *

12 + 12 =