АЙБАНДАРДЫН ДОСТУГУ

Төө, аюу, түлкү, карышкыр, жолборс, улак — баары чогулуп кеңешип: «Бирге
жан багабыз» деп дос болуп жайлоого чыгышты. Төө, козу, улак үчөө чөп жеп
жакшы семиришет экен. Аюу, түлкү, карышкыр, жолборс болсо эч тамак таба
албай ачкалыктан аябай арыкташыптыр.
Бир күнү түлкү: «Баарыбыз ачка өлүп калбайлы, азырынча улак менен козуну
жей туралы» деди. Буга жолборс жана башкалары макул болушту. Улак менен
козуну эки күн азык кылышат. Дагы жээр эчтеке таба албай ачка болушту. Дагы бир күнү түлкү: «Минтип жүрүшүбүз болбойт экен, төөнү да жейли» деди. «Төө биздин төрөбүз болсо, муну кантип жейбиз?» деп жолборс сурады.
«Эгер силер макул болсоңор, төөнүн жайын өзүм табамын» деди түлкү.
Жолборс, карышкыр макул болушту.-
Түлкү төөгө барып, ар жагына бир, бер жагына бир чыгып эркелеп: «Төө аке,
тигил досторум азыр сизди союп жеп, көктөмдө кырк козулуу кой берели дейт.
Буга макул болосузбу» деди.
Төө ары ойлонуп, бери ойлонуп, бат эле байымак болду: «Көктөмдө сүйрөтпөй
жыйып берсеңер эле болду» деди. Түлкү жолдошторуна барып, карышкырды
төөнү союуга ээрчитип келди. Төө мойнун созуп, чөгүп берди. Түлкү менен
карышкыр сое башташты. Төөнүн ичин жаргандан кийин түлкү ичине кирип, ич майынын баарын жеп чыкты.
Карышкыр: «Сен жылтырап эле жеп чыктың, мен ачка каламбы» деди.
Түлкү: «Тамагы жаман кудай урган, мына муну жегин» деп өпкө, боорун алып
берди.
Карышкыр: «Тең жегенди теңирим сүйүптүр, тең жебегендин кепини
күйүптүр» деп, теңин түлкүгө берди. Өпкө, боорун бөлөм деп карышкырдын оозу бүт кан болуп калат. Түлкү бары-жогун кан кылса да, жымылдата жуунуп алат.
Төөнү союп болгон соң, аюу келип, этти бөлүштүрө баштады. Аюу: «Өпкө,
боору кана?» деп сурады. Карышкыр түлкүнү карады, түлкү карышкырды карап:
«Үңүрөйгөн митаам, өзүң жеп алып, мени эмнеге карайсың?» деди.
Аюу, жолборс, карышкырды кууган бойдон кетти. Аюу менен жолборс
келгенче, түлкү акең эттин баарын жыйып катып алды.
Баягы экөө кайтып келип: «эт кана?» деп, түлкүдөн сурады: «Мени жей электе
эле минтип чыр кылып жатасыңар, силерден эчтеке өнбөйт көрүнөт деп, туруп кетип калды» деди.
Аюу менен жолборс өкүнүп калды. Экөө кеткенден кийин, түлкү төөнүн этин
көрсөтпөй жей берди. Түлкү төөнүн этин жеп өтө семирди. Бир күнү жолборс:
«Түлкү, сен эмне жеп мынча семирдиң?» деп сурады.
Түлкү: «Ачка болгонумдан кийин ичеги-чучугумду чубап жеп жүрүп семирдим, эң эле таттуу болот экен» деди. Жолборс менен аюу ишенип, өздөрүнүн ичтерин жарып жеймин деп өлүштү. Ал экөөнүн этин да түлкү ээлеп калды.
Түлкү бир күнү карышкыр эмне болду экен деп издеп чыкты. Жол менен бара
жатса, бир жерге капкан салып коюптур, капкандын үстүнө килейген койдун
куйругун коюп коюшуптур, түлкү алып жей албай коркуп турду. Аңгыча болбой карышкыр келди. «Карышкыр аке, мына бул куйрукту сага койдум эле, алып жегин» деди. Карышкыр: «Кокустан анда капкан болуп жүрбөсүн» деди.
«Сакалдуу деп сага койсом, кудай алган жаман, жебейсиңби?» деп, түлкү тап
берип койду эле, карышкыр түлкүдөн мурун алып жейин деп, барып капканга
түшүп калды. Куйрук оозунан ыргып кетти. Түлкү куйрукту жай алып жеп: «Жат, бөрү аке, жабышып, капкан менен кабышып, эртең менен болгондо, ээси менен табышып», деп, түлкү желе жорто жүрүп кетти.