ТОРГОЙ

Учуп келаткан торгойдун топусу эрмендин арасына түшүп кетти. Торгой
эрменге карап:
— Эрмен, эрмен топумду алып берчи, — деди.
— Сенин топуң эмес, өзүм ордуман козголо албай турам, — деди эрмен.
— Анда сени эчкиге айтып жегизем, — деди да, торгой эчкиге келди.
— Тетиги жерде көп эрмен бар экен, ошону жесең болбойбу?
— Эрменди жемек тургай, улагымды көтөрө албай араң эле жүрөм, — деди
эчки.
— Сени карышкырга айтып жегизем, — деп торгой учкан бойдон карышкырга
барды:
— Карышкыр, карышкыр, төмөн жакта бир эчки турат, жесең боло.
— Эчки жемек түгүл, үңкүрүмдү каза албай жатам, — деп жооп берди
карышкыр.
— Сени жылкычыга барып айтайын, азыр чаап алсын! — деди да, торгой
сызган бойдон жылкычыга жетти:
— Жылкычы, жылкычы төмөнкү коктуда бир карышкыр үңкүр казып жатат,
чаап алсаң боло.
— Карышкыр чапмак түгүл, жоголгон жылкымды таба албай жүрөм, — деп
жылкычы сүйлөдү.
— Сени байга айтпасамбы, — деди торгой.
Анан байга келди:
— Бай, бай, жылкычың жылкыларды жоготуп, таппай жүрөт, аны урсаң боло.
— Жылкычыны урмак түгүл, казымды көтөрүп баса албай отурам, — деди бай.
— Сени чычканга айтып казыңды тештирейин, — деп торгой чычканга келди.
— Байдын казысын тешмек түгүл, балдарыма ийин каза албай жатам, — деп
чычкан чыйылдады.
— Сени тентек балага айтып, ийиниңе суу куйдурбасам! — деп торгой
кекенген бойдон тентекке барып айтты.
— Ийинге суу куймак түгүл, балдарга чүкөмдү уттуруп, музоомду кайтара
албай жүрөм, — деди тентек бала.
— Сени энеңе айтпасамбы! — деди да торгой баланын энесине учуп кетти:
— Балаң чүкөсүн уттуруп, музоосуна карабайт экен, сабасаң боло!
— Аны сабамак тургай, жүн сабай албай жатам, — деди энеси.
— Сени куюнга айтып, жүнүңдү учуртайын, — деди да торгой куюнга барып
айтты. Анын колу-жолу бош экен, макул болду. Куюн кокту ылдый келип,
кемпирдин жүнүн учурду, кемпир баласын урду, баласы чычкандын ийнине суу куйду. Чычкан чыга калып, байдын курсагын тырмады, бай жылкычысын урду, жылкычысы карышкырды кууду, карышкыр кара эчкини кууду, эчки эрменди жеп, торгойдун топусун алып берди. Ошондон кийин торгой топусун башына түшүрбөй, дайыма баса кийип жүрүүчү болуптур.